Ngồi thiền hiện đang là phương pháp phổ biến của nhiều người giúp giải tỏa những căng thẳng, phiền muộn trong cuộc sống sau một ngày dài mệt mỏi. Tuy nhiên, để hiểu đúng về lợi ích và cách ngồi thiền hiệu quả nhất thì không phải ai cũng biết. Cùng tìm hiểu bài viết dưới đây của Wheyshop để biết được Thiền là gì? và cách thiền tại nhà cho người mới bắt đầu nhé!
1. Thiền là gì?
Thiền là một phương pháp quản lý tâm trí của chúng ta, giúp tâm trí của chúng ta dần dần tĩnh lại, không chạy lung tung, không chạy lung tung bất mãn”, Thượng tọa Thích Trúc Thái Minh giải thích.
Mục đích của thiền là tập trung. Nếu bạn không thiền định, bạn sẽ không thể đạt được giác ngộ. Bởi vì trái tim của chúng ta (hàng ngày) rất rối và phức tạp như một con khỉ, và con khỉ đang nhảy xung quanh, thiền định là cách để giúp trái tim bình tĩnh lại. “An toàn” có nghĩa là không có nguy hiểm, và “tập trung” có nghĩa là bình tĩnh. Nhiều khái niệm khác nhau đã được đề xuất để định nghĩa thiền, và có nhiều cách thiền khác nhau.
1.1 Thiền trong Phật giáo:
Trong kinh Phật thời kỳ đầu, thiền định, bhavana trong tiếng Pali, dùng để chỉ những thực hành được thiết kế để rèn luyện tâm trí. Có hai loại thiền thực hành: thiền định (samatha bhavana) và thiền minh sát (vipassana bhavana).
1.32 Thiền trong Yoga:
Từ quan điểm của yogic, thiền là một trạng thái thanh tịnh và tập trung, trong đó tâm trí không bị cản trở và hoàn toàn đắm chìm trong những suy nghĩ của nhận thức phổ quát.
Trong yoga, thiền (gọi là Dhyana) cũng là một bước quan trọng để thiền sinh đạt được sự hòa nhập hoàn toàn của ý thức cá nhân với ý thức phổ quát trong trạng thái nhập định. Thiền yoga là truyền thống thiền định lâu đời nhất và là một trong những loại hình thực hành đa dạng nhất.
1.3. Một định nghĩa khác
Một người khác định nghĩa thiền như sau. Theo J. Krishnamurti (nhà văn, nhà diễn thuyết nổi tiếng của Ấn Độ): “Thiền không phải là một phương tiện. Nó vừa là phương tiện vừa là cứu cánh. Thiền là một điều đáng chú ý. bắt chước, Khi đó thiền định sẽ là một gánh nặng. “
2. Lợi ích của Thiền là gì?
Thiền không chỉ giúp tĩnh tâm mà còn giúp chúng ta giảm căng thẳng, như lời chia sẻ của Thượng tọa Thích Trúc Thái Minh: “Thiền rất bổ dưỡng, rất có lợi cho thân tâm! Chúng ta căng thẳng, mệt mỏi, nhưng chúng ta chỉ cần Ngồi thiền trong 15 phút, khi tâm trí và cơ thể cân bằng, năng lượng của nó được phục hồi, rất tốt.
Trong cuộc sống xã hội hiện đại, chúng ta luôn phải đối mặt với rất nhiều điều khó khăn và khó chịu. Vì vậy, không có gì khó hiểu khi ngày càng có nhiều người chuyển sang ngồi thiền để tận hưởng những lợi ích về sức khỏe thể chất và tinh thần của thiền.
2.1. Thiền giúp giảm căng thẳng và quản lý căng thẳng:
Nghiên cứu từ Đại học Cambridge đã chỉ ra rằng thiền định thường xuyên có thể giúp giảm mật độ chất xám trong các khu vực của não liên quan đến lo lắng và căng thẳng. Thực hành thiền định sẽ làm dịu tất cả tâm trí của chúng ta và cho tâm trí của chúng ta thời gian để thư giãn.
2.2Thiền giúp cải thiện sự tập trung và cải thiện trí nhớ:
Huấn luyện sự chú ý của bạn để tập trung vào một đối tượng cụ thể trong khi thiền định có thể cải thiện đáng kể khả năng tập trung của bạn. Ngoài ra, căng thẳng cũng là nguyên nhân khiến chúng ta suy giảm trí nhớ. Ngồi thiền là lúc tâm trí được thư giãn và chúng ta học cách kiểm soát suy nghĩ, nhịp thở, nhịp tim… có tác động đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là hệ thần kinh. Những người thiền định trong thời gian dài phát triển khả năng tập trung và hoàn toàn nhận thức được những gì họ đang làm, chẳng hạn như đi bộ hoặc ăn uống, điều này được gọi là chánh niệm trong Phật giáo.
2.3. Thiền làm giảm rối loạn tâm thần và trầm cảm:
Thiền có thể giải phóng chúng ta khỏi những suy nghĩ tiêu cực bằng cách giúp chúng ta thoát khỏi chúng. Thiền giúp mở mang đầu óc và cho phép chúng ta nhìn mọi thứ từ một góc độ khách quan và tích cực hơn. Nghiên cứu cho thấy thiền có thể có hiệu quả như liệu pháp hành vi nhận thức hoặc thuốc chống trầm cảm cho những người bị lo âu hoặc trầm cảm.
2.4. Thiền cải thiện giấc ngủ:
Theo các nhà tâm lý học, thiền có thể giúp chúng ta bình tĩnh và kiểm soát cảm xúc tốt hơn. Khi ngồi thiền, chúng ta có thể nhìn lại mọi thứ một cách sáng suốt, từ đó loại bỏ những lo lắng, muộn phiền và tăng cường trí lực. Trong quá trình thiền, cơ thể hấp thụ năng lượng tích cực và não bộ được nghỉ ngơi giúp phục hồi và cân bằng tâm sinh lý. Vì vậy, chúng ta có thể dễ dàng có được một giấc ngủ ngon sau khi ngồi thiền.
2.5. Thiền định tăng cường hệ thống miễn dịch, giả nguy cơ mắc bệnh
Khi ngồi thiền, cơ thể cần ít oxy hơn nên tim đập ít hơn, đồng nghĩa với việc giảm huyết áp. Ngoài việc giảm căng thẳng và các rối loạn tâm thần khác, thiền định có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong, đột quỵ và đau tim ở những người bị bệnh tim. Thiền cũng làm tăng kháng thể và giúp hệ thống miễn dịch phản ứng nhanh hơn và mạnh hơn.
Đây chỉ là một vài trong số rất nhiều lợi ích mà thiền mang lại cho sức khỏe con người. Từ những điều trên bạn cũng có thể nhận thấy rằng nhờ thiền định mà tâm trạng, khí sắc và tinh thần của chúng ta được cải thiện đáng kể. Bạn sẽ trở nên bình tĩnh hơn, ít lo lắng hơn và tự tin hơn, phát triển trí tuệ, lòng dũng cảm và nghị lực để vượt qua khó khăn. Trái tim bạn trở nên bình lặng và từ đó bạn sẽ cảm nhận được hạnh phúc đang hiện hữu xung quanh mình.
3. Nguyên tắc thực hiện thiền là gì?
3.1. Điều chỉnh tư thế ngồi
Với tư thế zazen, bạn có thể thực hiện dễ dàng ở bất cứ đâu mà bạn cảm thấy yên tĩnh và thoải mái. Bạn cũng có thể thiền trên đệm, khăn tay, gối hoặc ghế để hỗ trợ bản thân trong quá trình thiền.
Dưới đây là một cách thiền tốt cho sức khỏe, bạn có thể tham khảo:
- Ngồi thẳng lưng để đầu và cổ thẳng hàng với cột sống
- Đặt bàn chân của bạn trực tiếp trên sàn từ mắt cá chân đến đầu gối của bạn. Bắp chân và đùi sẽ tạo thành một góc 90 độ.
- Thư giãn tay trên đầu gối hoặc đùi.
- Tùy thuộc vào độ linh hoạt của hông, bạn cũng có thể thực hiện tư thế hoa sen bằng cách ngồi trên đệm, gối hoặc khăn bông theo những cách sau:
- Ngồi thẳng lưng, duỗi thẳng chân, co đầu gối và dùng hai tay đặt bàn chân phải lên bụng trái và bàn chân còn lại trên bụng phải.
- Bạn thả lỏng và ngồi thẳng lưng, hai tay thả lỏng trên đùi.
3.2. Điều chỉnh cột sống để có tư thế thiền đúng
Khi thiền, cột sống của bạn phải càng thẳng càng tốt. Khi gặp phải các bệnh gai cột sống thắt lưng, cong vẹo cột sống, thoái hóa đốt sống thắt lưng và các bệnh lý khác, nếu cảm thấy lưng không được thẳng thì thỉnh thoảng nên điều chỉnh cơ thể về tư thế đúng …
Nâng cơ thể của bạn để kéo dài cột sống của bạn, mở rộng lồng ngực của bạn về phía trần nhà với mỗi lần hít vào. Cảm nhận năng lượng chảy ra từ gốc cột sống của bạn qua đỉnh đầu của bạn. Bạn hít thở sâu và thở ra nhẹ nhàng nhưng giữ thẳng cột sống để tỉnh táo.
3.3 Thư giãn đôi tay của bạn
Bạn có thể tìm thấy sự bình yên bằng cách tập đặt tay khi thiền, đặt tay lên đùi, lòng bàn tay úp xuống. Cách tiếp cận lòng bàn tay sẽ giúp bạn tập trung và thư giãn dòng chảy năng lượng của cơ thể.
Bạn cũng có thể phủ nhẹ bàn tay phải lên bàn tay trái, chạm nhẹ bằng ngón tay cái và đặt trên đùi với lòng bàn tay hướng lên trên. Tư thế chống tay này sẽ giúp cơ thể tạo ra nhiều nhiệt và năng lượng cho cơ thể.
3.4. Thư giãn đôi vai của bạn
Cách thiền thích hợp là giữ cho vai của bạn được thư giãn và thoải mái trong khi thực hiện tư thế thiền. Điều này sẽ giúp trái tim của bạn rộng mở và lưng của bạn mạnh mẽ hơn. Trong khi thiền, thỉnh thoảng hãy kiểm tra tư thế của bạn để đảm bảo rằng cột sống của bạn được thẳng và vai của bạn đang chùng xuống và thư giãn. Bạn cũng cần chú ý đến độ cao của vai, điều chỉnh vai nếu cảm thấy vai này cao hơn vai kia.
3.5. Cằm thoải mái
Hãy thả cằm tự nhiên và thả lỏng cơ mặt để đầu và cổ không bị căng thẳng. Cằm thoải mái sẽ giúp bạn giữ tư thế và giữ cho khuôn mặt của bạn thư thái. Nếu bạn cố gắng ấn cằm vào cơ thể để kéo căng hoặc siết chặt cổ và cơ mặt, nhịp thở của bạn có thể dễ dàng bị gián đoạn và bạn sẽ không thể hít thở sâu.
3.6. Thư giãn cằm
Trước khi thiền, hãy thư giãn và thả lỏng hàm, giữ cho hàm hơi mở khi bạn ấn lưỡi vào mái. Điều này sẽ làm cho hơi thở của bạn rõ ràng hơn và làm chậm quá trình nuốt của bạn trong quá trình thiền định. Bạn cũng có thể ngáp hoặc há to miệng trước khi thiền để kéo giãn cơ hàm và giảm căng thẳng.
3.7. Mắt nhắm hờ
Bạn nên nhắm mắt nhẹ nhàng và để mặt, mắt và mí mắt được thư giãn. Bạn cũng có thể thiền với mắt mở trong khi nhìn vào một điểm trên sàn cách bạn vài bước chân. Bạn nên đảo mắt, tránh tập trung vào một điểm, giữ khuôn mặt thư thái và tránh nheo mắt khi thiền. Trước khi thiền, hãy chọn cách tiếp cận chỉ bằng mắt (nhắm mắt hoặc mở), vì thực hiện cả hai cách trong khi thiền có thể làm bạn mất tập trung và gián đoạn quá trình thiền định.
4. Những lưu ý khi thực hiện thiền là gì?
Bạn sẽ gặt hái được những lợi ích sức khỏe của thiền nếu bạn ghi nhớ những điều sau:
- Chọn không gian thiền phù hợp: Nên chọn không gian thiền trong lành, yên tĩnh để không bị quấy rầy khi ngồi thiền.
- Đừng ép bản thân ngồi thiền quá lâu: Bạn nên bắt đầu với những buổi tập rất ngắn và tăng dần khi bạn đã quen và thoải mái với động tác. Bạn cũng nên tránh ngồi thiền quá lâu, điều này có thể khiến việc luyện tập ngày hôm sau trở nên khó khăn và nản chí.
- Tập trung vào hơi thở: Cách bạn thở trong khi thiền đóng một vai trò rất quan trọng trong việc giúp bạn cảm nhận và lắng nghe cơ thể mình. Đó cũng là một trong những cách giúp cơ thể bạn thư giãn và thiền lâu hơn. Hít sâu và thở ra từ từ bằng mũi, thở ra gấp đôi khi hít vào.
- Loại bỏ những suy nghĩ ra khỏi tâm trí: Cố gắng loại bỏ những suy nghĩ và cảm xúc vui, buồn ra khỏi tâm trí bằng cách tập trung vào hơi thở và lắng nghe cơ thể.
- Ăn nhẹ trước khi thiền: Không thiền khi bụng đói vì nó sẽ làm bạn mất tập trung và khó chịu nếu đói. Vì vậy, nên bổ sung đồ ăn nhẹ trước khi thiền, nhưng tránh ăn quá no trong lúc thiền, gây căng thẳng.
- Cam kết thiền mỗi ngày: Bắt đầu với nhiều thời gian nhất có thể, chẳng hạn như thiền 3 phút mỗi ngày, và ưu tiên giờ sáng và tối trước khi đi ngủ. Thiền có thể cung cấp cho bạn nhiều năng lượng hơn để bắt đầu ngày mới và giúp bạn đi vào giấc ngủ nhanh hơn.• Nghe nhạc êm dịu khi ngồi thiền: Bạn có thể kết hợp thiền định với những bản nhạc nhẹ nhàng giảm căng thẳng và không có lời để giúp bạn cảm thấy thư thái và bình tĩnh hơn.
Có nhiều loại thiền khác nhau, mỗi loại đều có những điểm mạnh và lợi ích khác nhau. Chọn một phong cách thiền phù hợp với bạn là một cách tuyệt vời để cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn, ngay cả khi bạn chỉ có vài phút mỗi ngày để thiền. Trên đây là một số thông tin chúng tôi muốn chia sẻ để bạn có thể hiểu thiền là gì và nó tác động đến con người như thế nào.